แว่นตา vs ผ่าตัดตา? นักทัศนมาตรกับจักษุแพทย์ทำอะไรบ้าง มารู้จักกันเถอะ!

วันที่เวลาโพส 25 มิถุนายน 67 11:08 น.

พี่ Hyskoa Inwza

แว่นตา vs ผ่าตัดตา? นักทัศนมาตรกับจักษุแพทย์ทำอะไรบ้าง มารู้จักกันเถอะ!
สวัสดีค้าบน้องๆที่กำลังสงสัยเกี่ยวกับสองคณะนี้ที่แตกต่างกันอย่างไรเพราะว่ามีความคล้ายกันมาก แต่วันนี้พี่จะมาบอกน้องๆเองว่าทำไมสองคณะนี้ถึงแตกต่างกันอย่างไร เรามาดูกันเล๊ย !

ในการดูแลสุขภาพตาและการมองเห็น มีสองอาชีพที่มีบทบาทสำคัญคือ นักทัศนมาตร (Optometrist) และจักษุแพทย์ (Ophthalmologist) ทั้งสองอาชีพนี้มีหน้าที่และความรับผิดชอบที่แตกต่างกัน แต่มีเป้าหมายเดียวกันคือการดูแลสุขภาพตาให้กับผู้ป่วย บทความนี้จะอธิบายถึงบทบาท หน้าที่ และการศึกษาของนักทัศนมาตรและจักษุแพทย์ รวมถึงความแตกต่างและการทำงานร่วมกันของทั้งสองอาชีพ
นักทัศนมาตร (Optometrist)

การศึกษาและการฝึกอบรม
นักทัศนมาตรในประเทศไทยต้องสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีในสาขาทัศนมาตรศาสตร์ (Bachelor of Optometry) ซึ่งใช้เวลาเรียนประมาณ 4 ปี ในระหว่างการศึกษาจะมีการเรียนการสอนทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ เพื่อเตรียมความพร้อมให้นักทัศนมาตรสามารถตรวจวัดสายตาและดูแลสุขภาพตาของผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ถ้าจบ 4 ปี จะไม่สามารถได้ใบประกอบโรคศิลปะ จึงต้องเรียนเพิ่มอีก 2 ปี ในคณะวิทยาศาสตร์สายตา เพิ่มที่จะจบอย่างเป็นทางการและได้รับใบประกอบโรคศิลปะได้
หน้าที่และบทบาท
การตรวจวัดและประเมินสายตา
- ตรวจวัดและประเมินความสามารถในการมองเห็น เพื่อหาความผิดปกติของสายตา เช่น สายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง
- ใช้เครื่องมือวัดสายตาและการทดสอบต่าง ๆ เช่น การวัดสายตาด้วยเครื่องรีเฟรคโตเมเตอร์ (Refractometer) และการทดสอบความสามารถในการมองเห็นระยะไกลและระยะใกล้
การสั่งแว่นตาและคอนแทคเลนส์
- สั่งทำแว่นตาตามผลการตรวจวัดสายตา เพื่อแก้ไขปัญหาสายตาที่พบ
- สั่งคอนแทคเลนส์และให้คำแนะนำเกี่ยวกับการใช้และการดูแลรักษาคอนแทคเลนส์
การตรวจสุขภาพตาเบื้องต้น
- ตรวจสุขภาพตาเบื้องต้นเพื่อหาสัญญาณของโรคตาหรือความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น เช่น โรคต้อกระจก ต้อหิน โรคตาแห้ง และการติดเชื้อที่ตา
- ใช้เครื่องมือและการทดสอบต่าง ๆ เช่น การวัดความดันในลูกตา การตรวจจอประสาทตาด้วยเครื่องโอซีที (OCT)
การให้คำปรึกษาและการดูแลสุขภาพตา
- ให้คำปรึกษาและแนะนำเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพตา เช่น การป้องกันแสงแดด การพักสายตา และการดูแลสุขภาพตาเบื้องต้น
- ติดตามผลการรักษาและประเมินการเปลี่ยนแปลงของสายตาในระยะยาว
การส่งต่อผู้ป่วย
- เมื่อพบปัญหาสายตาหรือโรคตาที่ต้องการการรักษาขั้นสูง เช่น ต้อกระจก ต้อหิน หรือโรคตาที่ซับซ้อน นักทัศนมาตรสามารถส่งต่อผู้ป่วยไปยังจักษุแพทย์เพื่อการรักษาเพิ่มเติม
แนะนำมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงในสาขาทัศนมาตรศาสตร์

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (Thammasat University)
คณะ: คณะสหเวชศาสตร์ สาขา: ทัศนมาตรศาสตร์
คลิกเลย
มหาวิทยาลัยรังสิต (Rangsit University)
คณะ: คณะทัศนมาตรศาสตร์ สาขา: ทัศนมาตรศาสตร์
คลิกเลย
มหาวิทยาลัยรามคำแหง (Ramkhamhaeng University)
คณะ: คณะวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขา: ทัศนมาตรศาสตร์
คลิกเลย
มหาวิทยาลัยนเรศวร (Naresuan University)
คณะ:คณะสหเวชศาสตร์ สาขา:เทคนิคการแพทย์ หลักสูตรทัศนมาตรศาสตรบัณฑิต
คลิกเลย

จักษุแพทย์ (Ophthalmologist)

การศึกษาและการฝึกอบรม
จักษุแพทย์ในประเทศไทยต้องสำเร็จการศึกษาทางการแพทย์ (Doctor of Medicine, MD) ซึ่งใช้เวลาเรียนประมาณ 6 ปี หลังจากนั้นต้องผ่านการฝึกอบรมเฉพาะทางในสาขาจักษุวิทยา (Residency in Ophthalmology) ซึ่งใช้เวลาเพิ่มเติมอีก 3-4 ปี และต้องสอบวุฒิบัตรเฉพาะทางด้านจักษุวิทยาจากแพทยสภาเพื่อได้รับการรับรองในการเป็นจักษุแพทย์
หน้าที่และบทบาท
การวินิจฉัยและการรักษาโรคตา
- วินิจฉัยโรคตาต่าง ๆ เช่น ต้อกระจก ต้อหิน เบาหวานขึ้นตา โรคตาแห้ง และการติดเชื้อต่าง ๆ ที่ตา
- ใช้เครื่องมือและเทคนิคต่าง ๆ ในการวินิจฉัยโรคตา เช่น การตรวจจอประสาทตา การตรวจความดันในลูกตา
การรักษาด้วยยา
- สั่งจ่ายยาและให้การรักษาด้วยยาเพื่อบรรเทาอาการและรักษาโรคตาต่าง ๆ
- ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการใช้ยาและการดูแลสุขภาพตา
การผ่าตัดตา
- ดำเนินการผ่าตัดตาต่าง ๆ เช่น การผ่าตัดต้อกระจก การผ่าตัดเลสิค การผ่าตัดรักษาต้อหิน และการผ่าตัดซ่อมแซมเนื้อเยื่อตา
- ใช้เทคนิคและเทคโนโลยีที่ทันสมัยในการผ่าตัดเพื่อให้ผลการรักษาที่ดีที่สุด
การติดตามผลการรักษา
- ติดตามผลการรักษาของผู้ป่วยหลังการรักษาหรือการผ่าตัด
- ตรวจสอบการฟื้นตัวและประเมินผลการรักษาเพื่อให้การดูแลที่ดีที่สุด
การดูแลสุขภาพตาระยะยาว
- ให้คำแนะนำและแนวทางการดูแลสุขภาพตาในระยะยาวเพื่อป้องกันการเกิดโรคตา
- ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพตาและการปฏิบัติตนที่ช่วยรักษาสุขภาพตาให้ดี
แนะนำมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงในสาขาจักษุวิทยา

มหาวิทยาลัยมหิดล (Mahidol University)
คณะ: คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล และ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี สาขา: จักษุวิทยา
คลิกเลย
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (Chulalongkorn University)
คณะ: คณะแพทยศาสตร์ สาขา: จักษุวิทยา
คลิกเลย
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (Chiang Mai University)
คณะ: คณะแพทยศาสตร์ สาขา: จักษุวิทยา
คลิกเลย
มหาวิทยาลัยขอนแก่น (Khon Kaen University)
คณะ: คณะแพทยศาสตร์ สาขา: จักษุวิทยา
คลิกเลย
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (Prince of Songkla University)
คณะ: คณะแพทยศาสตร์ สาขา: จักษุวิทยา
คลิกเลย
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (Thammasat University)
คณะ: คณะแพทยศาสตร์สาขา: จักษุวิทยา
คลิกเลย
มหาวิทยาลัยรังสิต (Rangsit University)
คณะ: คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ สาขา: จักษุวิทยา
คลิกเลย

ความแตกต่างระหว่างนักทัศนมาตรและจักษุแพทย์

นักทัศนมาตรและจักษุแพทย์ทั้งสองมีบทบาทสำคัญในการดูแลสุขภาพตา แต่มีความแตกต่างกันในด้านการศึกษา ขอบเขตของงาน และหน้าที่ที่รับผิดชอบ ดังนี้
การศึกษาและการฝึกอบรม
นักทัศนมาตร (Optometrist): ต้องสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีในสาขาทัศนมาตรศาสตร์ (Bachelor of Optometry) ซึ่งใช้เวลาเรียนประมาณ 4 ปี และอาจมีการฝึกงานเพิ่มเติมในคลินิกหรือโรงพยาบาล แต่ถ้าจบ 4 ปี จะไม่สามารถได้ใบประกอบโรคศิลปะ จึงต้องเรียนเพิ่มอีก 2 ปี ในคณะวิทยาศาสตร์สายตา เพิ่มที่จะจบอย่างเป็นทางการและได้รับใบประกอบโรคศิลปะได้
จักษุแพทย์ (Ophthalmologist): ต้องสำเร็จการศึกษาทางการแพทย์ (Doctor of Medicine, MD) ซึ่งใช้เวลาเรียนประมาณ 6 ปี จากนั้นต้องผ่านการฝึกอบรมเฉพาะทางในสาขาจักษุวิทยา (Residency in Ophthalmology) อีก 3-4 ปี และต้องสอบวุฒิบัตรเฉพาะทางด้านจักษุวิทยาเพื่อได้รับการรับรอง
ขอบเขตของงาน
นักทัศนมาตร (Optometrist):
- ตรวจวัดและประเมินสายตาเพื่อหาความผิดปกติ เช่น สายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง
- สั่งแว่นตาและคอนแทคเลนส์ และให้คำแนะนำเกี่ยวกับการใช้และการดูแลรักษาคอนแทคเลนส์
- ตรวจสุขภาพตาเบื้องต้นเพื่อหาสัญญาณของโรคตา
- ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพตาเบื้องต้นและการป้องกันโรคตา
จักษุแพทย์ (Ophthalmologist):
- วินิจฉัยและรักษาโรคตาที่ซับซ้อน เช่น ต้อกระจก ต้อหิน เบาหวานขึ้นตา โรคตาแห้ง และการติดเชื้อต่าง ๆ ที่ตา
- ทำการผ่าตัดตา เช่น การผ่าตัดต้อกระจก การผ่าตัดเลสิค การผ่าตัดรักษาต้อหิน และการผ่าตัดซ่อมแซมเนื้อเยื่อตา
- สั่งจ่ายยาและให้การรักษาด้วยยา
- ติดตามผลการรักษาของผู้ป่วยหลังการรักษาหรือการผ่าตัด
การทำงานร่วมกัน

- การตรวจวัดและการส่งต่อ: นักทัศนมาตรทำหน้าที่ตรวจวัดสายตาเบื้องต้นและเมื่อพบปัญหาที่ซับซ้อนจะส่งต่อผู้ป่วยไปยังจักษุแพทย์
- การรักษาและการติดตามผล: จักษุแพทย์ทำการวินิจฉัยและรักษาโรคตาที่ซับซ้อน รวมถึงการผ่าตัด นักทัศนมาตรสามารถตรวจสุขภาพตาและการมองเห็นของผู้ป่วยเป็นระยะหลังการรักษา
- การให้คำปรึกษาและการร่วมมือ: นักทัศนมาตรให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพตาเบื้องต้น ในขณะที่จักษุแพทย์ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการรักษาโรคตาและการป้องกันโรคตาในระยะยาว ทั้งสองอาชีพสามารถร่วมมือกันในการดูแลสุขภาพตาของผู้ป่วยให้ครบวงจรและมีประสิทธิภาพ
นักทัศนมาตรและจักษุแพทย์มีบทบาทสำคัญในการดูแลสุขภาพตาและการมองเห็นของผู้ป่วย ทั้งสองอาชีพนี้ทำงานร่วมกันเพื่อให้การดูแลสุขภาพตาเป็นไปอย่างครบวงจรและมีประสิทธิภาพ โดยมีหน้าที่และความรับผิดชอบที่แตกต่างกันตามความเชี่ยวชาญของแต่ละอาชีพ

หวังว่าน้องๆที่ได้อ่านบทความนี้แล้วจะเข้าใจเกี่ยวกับทั้งสองคณะนี้ หรือ ถ้าผิดผลาดประการใดพี่จะมาแก้ให้โดยเร็วเลยครับ